W ostatnich latach dużą popularnością cieszył się instrument finansowy, oferowany przez firmy ubezpieczeniowe, w którym główną rolę pełnił ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy. Te inwestycje były popularnie nazywane „polisolokatami”. Ich sens w uproszczeniu polegał na tym, że z jednej strony ubezpieczony zobowiązywał się do wpłacania przez pewien okres czasu (np. co rok) określonej stawki pieniężnej, a z drugiej strony ubezpieczyciel zobowiązywał się do ubezpieczenia na określoną sumę ubezpieczonego. Pewna część środków pieniężnych wpłacana przez ubezpieczonego była inwestowana w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym. Główną niedogodnością dla ubezpieczonych było ustanowienie w ogólnych warunkach ubezpieczeń bardzo wysokich opłat likwidacyjnych albo bardzo niekorzystnych dla ubezpieczonych wskaźników wykupu zainwestowanych środków pieniężnych. Polegały one na tym, że ubezpieczonemu chcącemu rozwiązać umowę ubezpieczenia albo chcącemu otrzymać z powrotem część zainwestowanych pieniędzy, firmy ubezpieczeniowe potrącały bardzo wysokie kwoty, obejmujące nawet całość zainwestowanych pieniędzy, szczególnie w pierwszych okresach trwania umowy. Oznaczało to, że gdyby ubezpieczony, który wpłacił rok lub 2 lata wcześniej pewną sumę pieniędzy i część z tych pieniędzy została zainwestowana w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy, to chcąc zrezygnować z umowy ubezpieczeniowej, by nie musieć już opłacać składek, ubezpieczony mógł nie odzyskać żadnych pieniędzy nawet gdyby fundusz, w który inwestowano środki pieniężne, osiągałby dobre wyniki finansowe. Podstawą takiego postępowania firm ubezpieczeniowych były ogólne warunki umów odnoszące się do tzw. polisolokat oferowanych przez znaczną część ubezpieczycieli.
Takie postanowienia umowne zakwestionował Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W ponad 20 postępowaniach, prowadzonych głównie przeciwko instytucjom ubezpieczeniowym, Prezes UOKiK albo nakładał kary pieniężne na firmy ubezpieczeniowe albo nakazywał firmom ubezpieczeniowym wykonanie innych czynności, takich jak przede wszystkim: wycofanie z oferty ubezpieczycieli produktów naruszających interesy konsumentów, wprowadzenie niższych opłat likwidacyjnych lub niższego wskaźnika wykupu, wprowadzenie opłat likwidacyjnych o maksymalnej wysokości, powiadomienie konsumentów w określonym terminie o zmianach związanych z wydaną decyzją Prezesa UOKiK, przedstawienie sprawozdania Prezesowi UOKiK z wykonanych czynności. Zbiór decyzji wydanych przeciwko poszczególnym firmom zgromadzono na stronie internetowej: Decyzje UOKiK.
W przypadku decyzji Prezesa UOKiK, w których ubezpieczyciele zostali zobowiązani do określonych działań, firmy te otrzymały pewien okres czasu na ich wykonanie (np. 3 miesiące), w szczególności na powiadomienie klientów ubezpieczyciela zgodnie z zobowiązaniem z decyzji. Pojawić się może jednak problem, iż ubezpieczyciel celowo lub nawet omyłkowo nie powiadomił pewnej grupy klientów. Pierwszym krokiem powinno być zatem zwrócenie się do ubezpieczyciela ze wskazaniem decyzji Prezesa UOKiK dotyczącej wzorca umownego, regulującego stosunek prawny pomiędzy klientem a ubezpieczycielem oraz powiadomienie, że pomimo stosownego zobowiązania klient nie otrzymał nowej oferty lub zawiadomienia o zmianach umownych. W przypadku dalszego kwestionowania przez ubezpieczyciela zasadności powiadomienia klienta o zmianach istnieje możliwość powiadomienia Prezesa UOKiK o dokonanym naruszeniu przez ubezpieczyciela. Sankcją nakładaną na ubezpieczyciela może być m.in. kara pieniężna. Ponadto, konsument mógłby dochodzić zapłaty należnych mu środków pieniężnych, w związku z wydaną decyzją przez Prezesa UOKiK, na drodze sądowej. Ze względu na szybkość i niższy koszt postępowania za szczególnie proponowane należy uznać rozstrzygnięcie sprawy w drodze ugody (nawet ugody pozasądowej) lub w drodze mediacji.
Opracował: adwokat Marcin Moj
Foto dzięki uprzejmości suphakit73 / freedogitalphotos.net
